نگرش برتاریخ حضوربانوان درجامعه صنعتی ایران

مهم ترین وجه تمایز کارآفرینی زنان و مشارکت اقتصادی آنان در ایجاد کسب و کار در صنعت،لزوم برخورداری از دانش فنی است.این دانش فنی می تواندبه صورت تحصیلات دانشگاهی ،شرکت در دوره های فنی و حرفه ای و یا به واسطه قرار گرفتن درکسب وکار خانوادگی صنعتی محقق شود.ایران از نظرتعداد فارغ التحصیلان رشته های فنی و مهندسی رتبه پنجم جهان را پس ازکشورهای آمریکا،روسیه ،چین و هند دارد.طبق آخرین آمارسهم زنان دانش آموخته در رشته های فنی و مهندسی در مقاطع گوناگون تحصیل24درصد از فارغ التحصیلان فنی و مهندسی است بابت همه سهم مشارکت این گروه در اقتصاد ناچیز است.پرسش اصلی کار گروه صنت چرایی و چگونگی پرکردن شکاف موجود و مبتنی بر دریافت تجربی زنان کاآفرین صنعت بود.درنگاه اول گرچه فضای صنعت به ظاهر بسیار مردانه به نظر می رسد ولی از دید کارآفرینان زن فعال در این حوزه این موضوع راه را برای ورود زنان به این کارزار تسهیل نموده و به مثابه یک فرصت تلقی می شود .بااین همه مهم ترین مؤلفه اکوسیستمی که تأثیر بسیاری بر کمرنگ شدن حضور زنان داشته است فقدان سرمایه انسانی است .در واقع بین دانش آموخته فنی ومهندسی تا تبدیل شدن به سرمایه انسانی که بتواند در ساز وکارآفرینانه  نقش ایفا کندشکاف عمیقی وجود دارد.دراین راستا همکاری متقابل دانشگاه ها و نهاد های مدنی و بخش خصوصی و استخراج الگوی آموزشی درقالب دوره های کارآموزی با رویکرد کارآفرینانه می تواند راهگشا باشد لزوم باورمندی دانشگاه ها و مراکز آموزشی به اهمیت دانش آشکار آکادمیک و استفاده ازآنها درمراکز رشد و پارکهای علم و فناوری می تواند زمینه ساز خوبی برای شروع این حرکت باشد.از سوی دیگری توانمندی نهادهای مدنی دربرقراری ارتباط بین کسب و کارهای صنعتی که توسط زنان ایجاد ومدیریت می شود(با تأکید برصنایع کوچک و خصوصی )ودانش آموختگان  ودانشجویان و همکاری متقابل با نهادهای علمی دانشجویی حلقه دیگری است که باید تکمیل شود.

ارزیابی میزان تغییرتفکرشرکت کنندگان در این دوره ها باید لحاظ شود.توجه دولت به تقویت صنایع کوچک در توسعه اقتصادی فرصت بسیارارزشمندی برای حضور زنان در عرصه کسب و کارصنعتی است.ایجاد کار گروهی مشترک با همکاری سه بخش خصوصی ،نهادهای مدنی ،و دولت می تواند تاثیر زیادی بر جذب دانش آموختگان زن بگذارد.نهادهای مدنی با همکاری بخش خصوصی واز طریق تعامل با نهادهای مدنی بین المللی ضمن ایجاد فرصت انتقال تجربه عملی داخلی به بدنه فارغ التحصیلان ،امکان و تسهیل سفرو بازدیداز مراکز صنعتی خارج کشورو انتقال تجربه در ارتباط بین دانش آموختگان داخل و خارج رافراهم می

کنند.از دولت انتظار می رود تااز سازوکارهایی که در اختیارداردمانند رایزنهای تجاری یا اعطای یارانه به این سفرها و مراوداتی از این دست کمک نماید. درسالهاپیش ،باتوجه به فضای پساتحریم،فرصت سرمایه گذاری خارجی رشد پیدا کرده و بسیاری از شرکتهای خارجی علاقه مند به همکاری مجموعه هایی بودند که هیات مدیره زن داشته باشندزیرا این موضوع به آنها تکلیف شده بود .این به معنای امکان انتقال

تجربه بدون نیاز به پذیرفتن ریسک سعی و خطا بوده دراین راستا برنامه ریزی جهت طرح سهمیه بندی حضور زنان در هیات مدیره در کنارافزایش نقش شهرکهای صنعتی ونهادهای مدنی در تقویت ظرفیت مدیریتی زنان گام دیگری بوده که به بهبود حضورزنان درعرضه صنعت و تقویت الگوهای نقش کمک می کرد.

ازطرفی از زنان فعال دربخش صنعت انتظار می رفت تابه عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی خودبه مستندسازی تجربیات خود و سایر زنان موفق دراین عرضه کمک کنندرویکردسازمان توسعه و تجارت به مدل تجارت فراگیر inclusiveTrade

ورود هدفمند و برنامه ریزی شده زنان به تجارت رابه همراه داشته است. معرفی زنان به عنوان قهرمان تجارت ،تاکید برسیاستهای  منصفانه و تقویت حق مالکیت مهم ترین سرفصلهایی است که علاوه بر افزایش مشارکت اقتصادی زنان در عرصه تجارت به بهبود شاخص برابری جنسیتی کمک کند.ایجاد کارگروه مشترک بین نهاد مدنی و دولت جهت فهم و پیاده سازی آن بسیار اهمیت دارد.تاریخ آن هم در حوزه حضورو نقش آفرینی بانوان میهنم واژه آسانی است که به سادگی روایت نمی شودتصویر زنان از گذشته ،تصویری درکلیات هستی ماهست پس تصویر کلی ،از خودمان نه واقعیت های درونی وبیرونی جامعه ما است که حاصل تلاشهای موثر ولی در سکوت است .امیدوارم در تحریر سلسه مقالاتی که درحوزه حضور زنان در صنعت و نقش موثر آنها به خصوص در صنایع در اصطلاح غلط مردانه در حوزه آبکاری و پوششهای سطحی وجود دارد اظهار مطلب رابه شایستگی ادا کنم.

با بیش از18سال سابقه در تولید مواد شیمیایی آبکاری و رفع ایراد الکتروشیمیایی آبکاری ،آقایی با شرکت تماس گرفتند وکمک خواستند درمورد مشکلی که برای خط تولیدشان درآبکاری وجود داشت وقتی خودم را معرفی کردمجهت راهنمایی ،بالحن متعجب درخواست کارشناس آقا کردند و پس از سه بار توضیح من ناباورانه تشکر کردند و من متاثراز جوفرهنگی موجود درصنعت آبکاری و نادیده گرفتن بانوان بسیاری که حاذقانه دراین صنعت فعالیت می کنند به فکر اشاعه ومعرفی فرهنگ و بانوان صنعت آبکاری و پوششهای سطحی افتادم .پس هست شدن آنچه تاکنون نیست بوده مستلزم روایتی نقادانه ازگذشته است روایتی نقادانه که به ایده ی آینده ای برابر و حق می پیوندد و نظمی متفاوت را جستجو می کند.

جای روایتی از تاریخ زنان درسالهای ملی شدن صنعت نفت،وزیر ووکیل شدن وتاریخی که به ما نشان دهد تناقض گویی ،تناقضی میان دومردسالاری پیشین و پسین نبوده،بلکه تناقضی در فقدان خودبنیادی ارزشهای زنانه درصنعت ایران ونخواستن ارزشهای مردانه بوده است.رسانه می تواند تاثیر زیادی درباورهای ذهنی جامعه داشته باشد.

معرفی زنان توانمند و اعلام آمار ،دسترسی به منابع علمی و مالی ،ارئه مشاوره و بهر بردن از آموزش مهارتهای زندگی وتجربه بودن در زندگی جاری هم تاثیر بسزایی درایجاد هارمونی بین زندگی وکار زنان داشته است واینها مقدور نمی باشد مگر با ارواج فرهنگ و آموزش در جامعه مردان..به امید آن روز    

تهیه و تنظیم :

مهندس زهرا حسین پور

مدیر عامل شرکت آرکا آزما

دبیر انجمن زنان مدیر کارآفرین

چاپ شده در نشریه پوششهای سطحی سال هفدهم پاییز 98